اکسیژن Oxygen

معانی اکسیژن:

 از نظر لغوی یعنی ترشمایه  و از نظر اصطلاحی به معنی آرامش بخش ، عامل زندگی و شادی 

   معنی لغوی:

واژه اکسیژن از دو واژه یونانی Oxus  (ترش) و Gennan (زایش) ساخته شده است یعنی چیزی که از آن ترشی پدید می آید (اسیدها ترش مزه هستند و لاوازیه معتقد بود که اکسیژن عنصر سازنده همه اسیدها است).

در زبان فارسی می توان برای اکسیژن واژه ترشمایه را بکار برد، در زبان آلمانی Sauerstoff  و در زبان هلندی Zuurstof هم دقیقا به معنی ترشمایه است.

معنی اصطلاحی:

 اکسیژن بصورت  O2 برای تنفس ضروری است پس اکسیژن عامل زندگی و نشاط است امروزه از این اصطلاح و با این معنی زیاد استفاده می شود به عنوان مثال روی پیراهن تیم فوتبال آرسنال انگلیس O2 حک شده بود که نشانه و نمادی برای شاداب بازی کردن این تیم بود(واقعا هم زیبا و شاداب بازی میکرد)

اکسیژن در فشار بالا می تواند سمی باشد ، قرار گرفتن طولانی در معرض اکسیژن خالص می تواند برای شش و سامانه عصبی سمی باشد و باعث آماس شش (ورم ریه) ، کاهش بینایی ، تشنج و اغما گردد.

با نشانه O  فراوانترین عنصر طبیعت بعد از هیدروژن و هلیم می باشد.عدد اتمی آن 8 جرم اتمی آن15.9994 واحد جرم اتمی نقطه ذوب 54.8 درجه کلوین نقطه جوش 90.2 درجه کلوین .در سال 1771 توسط داروساز سوئدی کارل ویلهلم شیله کشف شد ولی این کشف خیلی سریع شناخته نشد و با اکتشاف مستقل شیمیدان انگلیسی جوزف پریستلی(1804-1733) به طور گسترده تری شناخته شد و توسط آنتوان لورن لاووازیه در سال 1774 نام گذاری شد. دارای 8 ایزوتوپ می باشد که بصورت اکسیژن- 13 تا اکسیژن -20 می باشد.سه تای آنها پایدار واکسیژن واقع درطبیعت را تشکیل می دهند.اکسیژن-16 به مقدار 99.8 درصد اکسیژن-18 0.2 درصد واکسیژن -17 کمتر از 0.1 درصد. 21 درصد از حجم هوای خشک زمین از اکسیژن تشکیل شده است.در شرایط طبیعی به شکل گازی بی بو بی رنگ است.وجود اکسیژن زمانی که با هیدروژن مخلوط شود به شکل آب وزمانی که با هیدروژن و کربن مخلوط شود به شکل کربوهیدراتها  برای حیات بسیار ضروری است.اکسیژن به شکل آب دو سوم وزن بدن را تشکیل می دهد.ترکیبی از اکسیژن به شکل  ازون به مقدار بسیار کم در لایه های بالایی جو زمین وجود داشته و پرتوهای فرابنفش با طول موج کمتر از 320 نانومتر خورشید که برای سلامتی موجودات زنده بسیار خطرناک است را جذب می کند در حال حاضر این لایه بویژه در مناطق بالای قطبها نازک شده است. اکسیژن تمایل زیادی برای ترکیب شدن دارد و به اشکال اکسید های سیلیکون ٬کلسیم٬ آهن٬ آلومینیم و بقیه فلزات در زمین به فراوانی یافت می شود.اکسیژن 49- 46درصد جرم پوسته زمین را تشکیل میدهد. از اکسیژن به شکل مایع در موشکهای با سوخت مایع به مقدار زیاد استقاده می شود.  اکسیژن نقش مهمی در چرخه کربن – نیتروژن – اکسیژن که عامل تولید هلیم بهمراه انرژی در ستاره های سنگین تر از خورشید است دارد. در درون ستاره های سنگین وزن در دمای بیش از 2 میلیارد درجه در جهت تولید سیلیکونها نقش مهمی دارد.

 در کتابهای شیمی 3 سال دبیرستان و دوره پیش دانشگاهی درباره این عنصر مطالبی وجود دارد.